Twórczynią teorii Integracji Sensorycznej była A.Jean Ayres - terapeuta zajęciowy, doktor psychologii edukacyjnej, która swoje wykształcenie zdobyła na Uniwersytecie Południowej Kalifornii. W dzieciństwie miała sama trudności z nauką podobne do tych, które później stały się celem jej badań.

Dr Ayres definiuje integrację sensoryczna jako proces, w którym następuje organizacja dostarczanych do naszego organizmu wrażeń, tak by mogły być wykorzystane w celowym, zakończonym sukcesem działaniem.

Integracja sensoryczna (przetwarzanie bodźców sensorycznych):

  • to podświadomy proces zachodzący w mózgu ( zachodzi bez udziału naszej świadomości, tak jak oddychanie)
  • porządkuje informacje pobrane przez zmysły (smak, wzrok, słuch, dotyk, węch, ruch, grawitacja, pozycja)
  • nadaje znaczenie temu, co jest doświadczane, przez selekcję informacji i wybór tego na czym mamy się skupić (np. słuchanie nauczyciela, ignorowanie hałasu na zewnątrz)
  • pozwala nam na celowe działanie i celową reakcję na sytuacje, których doświadczamy (tzw. odpowiedź adaptacyjna)
  • tworzy fundamenty edukacji i zachowań społecznych

    Źródło: "Dziecko a integracja sensoryczna" A. Jean Ayres

Integracja Sensoryczna (w skrócie SI) to najprościej ujmując, sposób porządkowania przez mózg informacji odbieranych poprzez nasze zmysły. Zaczyna się już w życiu płodowym i towarzyszy nam przez całe życie.

JAK PRACUJĄ NASZE ZMYSŁY?

Rzadko kiedy zastanawiamy się nad ilością bodźców, jakie docierają do nas każdego dnia – zapachy, widoki, dotyk różnych faktur, otaczające nas dźwięki (i to w różnym natężeniu, w dodatku nie zawsze przyjemne!), a także rzadko kiedy skupiamy się nad tym jakiej pracy naszego organizmu i koordynacji jego funkcji wymagają podejmowane przez nas aktywności. Tymczasem do celowego działania człowieka, do właściwych reakcji organizmu, potrzebne jest właściwe działanie całego układu sensorycznego. Oprócz zmysłów, które znamy wszyscy (wzrok, smak, dotyk, węch, słuch), wyróżnia się jeszcze zmysł przedsionkowy i proprioceptywny - to właśnie te układy zmysłów są odpowiedzialne za koordynację, przetwarzanie i integrację informacji docierających do organizmu. Uczymy się przez zmysły i bez nich nie moglibyśmy się rozwijać.

Najwcześniej, bo już w życiu płodowym, dojrzewają trzy podstawowe układy zmysłów: dotyk, propriocepcja i system przedsionkowy.

Układ dotykowy jest umiejscowiony w skórze i na jej powierzchni, odbiera wrażenia lekkiego i głębokiego dotyku czy nacisku, wibracji, ciepła, zimna, bólu i przesyła te informacje do mózgu. Dzięki niemu czujemy jak mocno coś lub ktoś nas dotyka, czy jest to ciepłe czy zimne, czy jest bolesne czy przyjemne.

Propriocepcja (czucie głębokie), to czucie umiejscowione głębiej, w więzadłach, mięśniach, stawach i ścięgnach. Informuje mózg o położeniu ciała w przestrzeni, ruchów poszczególnych części ciała względem siebie oraz o tym czy i jakie ruchy ciało wykonuje. Dzięki temu układowi potrafimy np.dotknąć palcem czubka nosa mając zamknięte oczy.

Zmysł przedsionkowy (zmysł równowagi), to nasz informator ruchu – ma receptory w uchu wewnętrznym. Reaguje na siłę grawitacji, ruch linearny i obrotowy, na przyspieszenie oraz na wibrację. Od ustawienia głowy względem podłoża  (od pozycji ciała podczas ruchu) zależy, które jego części dostają maksimum stymulacji. Zmysł równowagi jest bardzo mocno powiązany z czuciem głębokim (czyli propriocepcją).

Gdy wszystkie nasze zmysły funkcjonują poprawnie, czyli gdy proces integracji sensorycznej jest prawidłowy, odbierane i przetwarzane informacje są przez nas odpowiednio oceniane i wywołują adekwatne do sytuacji reakcje, np.: ściszamy za głośną muzykę, cofamy dłoń przed gorącą czy bardzo zimną wodą itd., itp. Jeżeli natomiast nasz mózg nie potrafi uporządkować i odpowiednio zorganizować bodźców sensorycznych, mamy do czynienia z zaburzeniami czy też deficytami integracji sensorycznej. Wówczas odbieramy świat inaczej, inne też mogą być nasze reakcje – np. drażni i boli nawet lekki dotyk, a subtelny, ledwie wyczuwalny dla innych zapach dla nas jest nie do zniesienia lub trudno nam zapanować nad własnymi nogami. Tego rodzaju problemy utrudniają codzienne funkcjonowanie dziecka, ponieważ nierzadko są przyczyną problemów wychowawczych czy trudności szkolnych.

WSKAŹNIKI DEFICYTÓW INTEGRACJI SENSORYCZNEJ

1) Nadmierna wrażliwość na bodźce dotykowe, wzrokowe, słuchowe oraz ruch:

  • rozdrażnienie, wycofywanie się w wyniku dotknięcia
  • unikanie określonych rodzajów ubrań lub jedzenia
  • nadmierne rozpraszanie się lub lęk podczas zwykłych zabaw ruchowych np. na placu zabaw

2) Zbyt mała wrażliwość/reaktywność na stymulację sensoryczną:

  • poszukiwanie intensywnych wrażeń sensorycznych takich jak celowe uderzanie ciałem o przedmioty lub intensywne kręcenie się wokół własnej osi
  • ignorowanie bólu
  • brak świadomości zmian pozycji ciała

3) Zbyt wysoki lub niski poziom aktywności ruchowej:

  • dziecko może być ciągle w ruchu lub wolno się uaktywniać i szybko męczyć
  • u niektórych dzieci poziom aktywności może się zmieniać od jednego ekstremum do drugiego

4) Problemy z koordynacją

  • w zakresie dużej i małej motoryki
  • niektóre dzieci będą miały słabą równowagę, inne będą miały olbrzymie trudności z nauczeniem się nowej czynności wymagającej koordynacji ruchowej

5) Opóźnienie rozwoju mowy
6) Opóźnienie rozwoju ruchowego
7) Trudności w nauce - u niektórych dzieci w wieku szkolnym mogą występować problemy w nauce mimo normalnego poziomu inteligencji

8) Słaba organizacja zachowania

  • impulsywność lub trudności z koncentracją
  • brak planowania przed wykonaniem jakiegoś zadania
  • problemy z przystosowaniem się do nowej sytuacji
  • agresja lub wycofanie przy porażkach

9) Niskie poczucie własnej wartości

Jeżeli powyższe zagadnienia są Państwu znane – warto umówić się na konsultacje i przeprowadzić diagnozę. Dopiero postawienie właściwej diagnozy umożliwia podjęcie terapii dostosowanej do indywidualnych potrzeb dziecka, a także pozwala rodzicowi na zdobycie wiedzy w jaki sposób funkcjonują zmysły jego dziecka. Ta wiedza jest bardzo przydatna nie tylko w codziennych działaniach podejmowanych przez rodziców (także tych wspierających terapię), ale także przy kontakcie z nauczycielami czy pracownikami placówek oświatowych, a także innymi dorosłymi, którzy nie znając zagadnienia mogą w krzywdzący sposób ocenić Państwa dziecko.

Zadzwoń tel. 509 508 109

Gabinet Integracji Sensorycznej SI Dorota Frydel,
ul. Więckowskiego 1/5 (Szczecin Centrum).

Skontaktuj się

Kopiowanie zdjęć z witryny zabronione. © All Rights Reserved.